«Οι ιστορίες που αφηγούμαστε μας διαλέγουν, δεν τις διαλέγουμε». Είναι κάτι που πολύ συχνά το έχω ακούσει. Και το έχω νιώσει. Οι ιστορίες που αφηγούμαστε είναι αυτές που απαντούν σε μια δική μας πρώτα απ’ όλα ανάγκη να λυτρωθούμε. Αυτή η ανάγκη μάς «προστάζει» και να τις μοιραστούμε.
Η Ελεάνα Χατζάκη είναι αφηγήτρια ιστοριών, μύθων και παραμυθιών. Θα τη βρείτε σε χώρους
πολιτισμού, εντός και εκτός των τοίχων, σε σχολεία, πλατείες, βιβλιοθήκες, σε καλντερίμια, σε αυλές και σε σκηνές και οπουδήποτε υπάρχει η μαγιά για τη μαγεία του μοιράσματος μίας –τουλάχιστον- ιστορίας.
Τι είναι αυτό που σας προσελκύει στην αφήγηση;
Είναι το Μοίρασμα. Η σύνδεση που δημιουργείται ανάμεσα στον αφηγητή και τους ακροατές, πολλές φορές άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Ωστόσο, όταν η αφήγηση τελειώσει όλοι έχουμε συνταξιδέψει με τις ιστορίες και ένα αόρατο νήμα έχει ενώσει τους κόσμους μας. Αυτή η εμπειρία, είτε από την πλευρά της αφηγήτριας είτε από την πλευρά της ακροάτριας είναι πάντα το ίδιο δυνατή.
Έχετε μια αγαπημένη ιστορία;
Πολλές ιστορίες είναι αγαπημένες μου. Αν μου ζητάτε να διαλέξω θα έλεγα τον Μισοκοκοράκο. Είναι ένα παραμύθι που μου έλεγε η γιαγιά Αναστασία, η Ηπειρώτισσα γιαγιά μου, και κάθε φορά που το λέω έχω στα αυτιά μου τη φωνή της, όταν ο μισοκοκοράκος έξω απ’ του βασιλιά το παραθύρι κορδώνεται και φωνάζει «Να χέσω τα γένια τ’ βασ’λιά και την ποδιά τσ’ βασίλ’σααας!»
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας μυθολογικός χαρακτήρας και γιατί;
Ο Δαίδαλος! Μηχανικός και πολυμήχανος, εφευρέτης πρωτοπόρος. Ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να πετάξει, χωρίς τη «μαγική» βοήθεια κάποιας δύναμης θεϊκής, απλά και μόνο με την δημιουργική δύναμη της γνώσης και της φαντασίας του. Ενσαρκώνει την ανθρώπινη δυνατότητα να πραγματοποιεί όσα φαίνονται αδύνατα!
Ποια συμβουλή έχετε για όσους ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν τα βήματα του αφηγητή;
Πριν πάρουν τη θέση του αφηγητή, να περάσουν από αυτή του ακροατή. Πριν μιλήσουν, να ακούσουν: τις φωνές που έχουν φτάσει την ιστορία ως εδώ, την δική τους ανάγκη να ενωθούν με εκείνους, την σιωπή λίγο πριν την αρχή και λίγο μετά το τέλος του δικού τους μοιράσματος.
Έχετε παρακολουθήσει αρκετά εργαστήρια γύρω από την αφήγηση και το παραμύθι. Θυμάστε να μας πείτε αν υπάρχει κάτι που όλοι οι δάσκαλοί σας συμφωνούν.
«Οι ιστορίες που αφηγούμαστε μας διαλέγουν, δεν τις διαλέγουμε». Είναι κάτι που πολύ συχνά το έχω ακούσει. Και το έχω νιώσει. Οι ιστορίες που αφηγούμαστε είναι αυτές που απαντούν σε μια δική μας πρώτα απ’ όλα ανάγκη να λυτρωθούμε. Αυτή η ανάγκη μάς «προστάζει» και να τις μοιραστούμε. Είναι σαν να έχουμε ανακαλύψει κάτι πολύτιμο, που η αξία του μεγαλώνει όσο το μοιραζόμαστε. Όταν λέω μια ιστορία σκοπός μου είναι να υπηρετήσω αυτή τη λύτρωση, να γίνω ο καλός αγωγός ώστε να φτάσει σε όποιον είναι ανοιχτός να την δεχτεί.
Η κύρια απασχόλησή σας είναι η αφήγηση. Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που
αντιμετωπίζει ένας επαγγελματίας αφηγητής στην Ελλάδα.
Όσα προβλήματα πιστεύω ότι αντιμετωπίζει κάθε τέχνη όταν γίνεται επάγγελμα. Πόσο
κοστολογείς, άραγε, μια τέτοια «δουλειά»; Είναι «δουλειά»; Η αφηγηματική τέχνη στην Ελλάδα
έχει ακόμη δρόμο για να αναγνωριστεί ως τέτοια. Αυτό μπορεί να σηκώνει εμπόδια στην
προσπάθεια ενός νέου αφηγητή, καθώς δεν υπάρχει μια πεπατημένη οδός, αλλά μπορεί και να
του δώσει την ελευθερία να χαράξει μόνος του τον δρόμο. Ο αφηγητής είναι πολύ μοναχικός στην πορεία του. Χρειάζεται δύναμη και πείσμα, εφευρετικότητα και ενθουσιασμό, κάποιες φορές υπερφυσικό, για να φτιάξει μόνος του τις συνθήκες.
Φέτος θα συμμετέχετε στην «Γιορτή Παραμυθιών» με μύθους από την παγκόσμια παράδοση
για τα ζώδια. Γιατί επιλέξατε να δουλέψετε με τους συγκεκριμένους μύθους; Πιστεύετε στα
ζώδια;
Οι πλανήτες επηρεάζουν την ζωή μας; Καθορίζουν το μέλλον και το πεπρωμένο μας;
Σε ποιον δεν αρέσει να κοιτάει τα αστέρια; Σε ποιον δεν αρέσουν οι ιστορίες τους; Δεν πιστεύω
στα ζώδια, όχι. Δεν πιστεύω ότι οι πλανήτες επηρεάζουν τη ζωή μας. Όμως οι αφηγήσεις, ναι.
Μας επηρεάζουν. Και αυτό είναι που πάντα με προσελκύει σε οποιαδήποτε είδους μαντεία: η
αφήγηση που τη συνοδεύει. Δείχνει το πώς βλέπουμε τον κόσμο και εμάς μέσα σε αυτόν. Αυτό
που μπορεί να επηρεάσει το μέλλον μας είναι η αφήγηση που έχουμε για το παρελθόν μας.
Την αφήγηση με τις ιστορίες των ζωδιακών αστερισμών την δούλευα για καιρό. Επέλεξα να
ασχοληθώ με μυθολογία παγκόσμια, από τους Ζουλού μέχρι τους Εσκιμώους. Αν κάτι
μοιραζόμαστε όλα τα πλάσματα που βρισκόμαστε στη γη, είναι η θέα του έναστρου ουρανού.
Αυτό που αλλάζει είναι η οπτική γωνία και το γήινο περιβάλλον. Οι Εσκιμώοι Ινουίτ, ας πούμε,
στον αστερισμό του Αιγόκερου βλέπουν μια φώκια και αφηγούνται μια ξεκαρδιστική ιστορία για
το πώς βρέθηκε στον ουρανό. Όσο συναρπαστικές είναι οι διαφορές, άλλο τόσο συγκινητικές
είναι οι ομοιότητες. Όλες οι μυθολογίες των λαών που μελέτησα, για το ζώδιο των Διδύμων,
αφηγούνται μια ιστορία για δυο αδέλφια που θυσιάστηκαν ηρωικά, είτε προστατεύοντας ο ένας
τον άλλον είτε τους οικείους τους. Όλοι οι λαοί μιλούν για την υπέρτατη πράξη Αγάπης και την
μόνη δίκαιη ανταπόδοσή της: μια θέση ανάμεσα στ’ αστέρια.
Πως θα χαρακτηρίζατε την εμπειρία σας από την Γιορτή Παραμυθιών. Τι σημαίνει για εσάς
αυτό το φεστιβάλ.
Το να βρίσκεσαι σε παρέες παραμυθάδων που πάντα έχουν ιστορίες να μοιραστούν, είναι πάντοτε μια εμπειρία ανεκτίμητη! Πόσο μάλλον όταν συνδυάζεται με τα υπέροχα τοπία της Τζιας και την χαλαρότητα του ελληνικού καλοκαιριού! Η πρώτη μου επαφή με τη Γιορτή Παραμυθιών ήταν πέρυσι, όπου πήρα μέρος στο επιτυχημένο forum νέων αφηγητών με συμμετοχές και από άλλες χώρες της Ευρώπης. Η ανταλλαγή εμπειριών από τον χώρο της αφήγησης, η διερεύνηση κοινών προβληματισμών και η προσπάθεια να δοθούν λύσεις από ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια αγάπη για τα παραμύθια και την αφήγηση μόνο κέρδος μπορεί να προσφέρει! Εύχομαι η Γιορτή Παραμυθιών να τα χιλιάσει και πάντα με χαρά να σμίγουμε και να ανιστορούμε!
Η Ελεάνα Χατζάκη είναι αφηγήτρια ιστοριών, μύθων και παραμυθιών. Θα τη βρείτε σε χώρους
πολιτισμού, εντός και εκτός των τοίχων, σε σχολεία, πλατείες, βιβλιοθήκες, σε καλντερίμια, σε αυλές και σε σκηνές και οπουδήποτε υπάρχει η μαγιά για τη μαγεία του μοιράσματος μίας –τουλάχιστον- ιστορίας.
Τι είναι αυτό που σας προσελκύει στην αφήγηση;
Είναι το Μοίρασμα. Η σύνδεση που δημιουργείται ανάμεσα στον αφηγητή και τους ακροατές, πολλές φορές άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Ωστόσο, όταν η αφήγηση τελειώσει όλοι έχουμε συνταξιδέψει με τις ιστορίες και ένα αόρατο νήμα έχει ενώσει τους κόσμους μας. Αυτή η εμπειρία, είτε από την πλευρά της αφηγήτριας είτε από την πλευρά της ακροάτριας είναι πάντα το ίδιο δυνατή.
Έχετε μια αγαπημένη ιστορία;
Πολλές ιστορίες είναι αγαπημένες μου. Αν μου ζητάτε να διαλέξω θα έλεγα τον Μισοκοκοράκο. Είναι ένα παραμύθι που μου έλεγε η γιαγιά Αναστασία, η Ηπειρώτισσα γιαγιά μου, και κάθε φορά που το λέω έχω στα αυτιά μου τη φωνή της, όταν ο μισοκοκοράκος έξω απ’ του βασιλιά το παραθύρι κορδώνεται και φωνάζει «Να χέσω τα γένια τ’ βασ’λιά και την ποδιά τσ’ βασίλ’σααας!»
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας μυθολογικός χαρακτήρας και γιατί;
Ο Δαίδαλος! Μηχανικός και πολυμήχανος, εφευρέτης πρωτοπόρος. Ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να πετάξει, χωρίς τη «μαγική» βοήθεια κάποιας δύναμης θεϊκής, απλά και μόνο με την δημιουργική δύναμη της γνώσης και της φαντασίας του. Ενσαρκώνει την ανθρώπινη δυνατότητα να πραγματοποιεί όσα φαίνονται αδύνατα!
Ποια συμβουλή έχετε για όσους ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν τα βήματα του αφηγητή;
Πριν πάρουν τη θέση του αφηγητή, να περάσουν από αυτή του ακροατή. Πριν μιλήσουν, να ακούσουν: τις φωνές που έχουν φτάσει την ιστορία ως εδώ, την δική τους ανάγκη να ενωθούν με εκείνους, την σιωπή λίγο πριν την αρχή και λίγο μετά το τέλος του δικού τους μοιράσματος.
Έχετε παρακολουθήσει αρκετά εργαστήρια γύρω από την αφήγηση και το παραμύθι. Θυμάστε να μας πείτε αν υπάρχει κάτι που όλοι οι δάσκαλοί σας συμφωνούν.
«Οι ιστορίες που αφηγούμαστε μας διαλέγουν, δεν τις διαλέγουμε». Είναι κάτι που πολύ συχνά το έχω ακούσει. Και το έχω νιώσει. Οι ιστορίες που αφηγούμαστε είναι αυτές που απαντούν σε μια δική μας πρώτα απ’ όλα ανάγκη να λυτρωθούμε. Αυτή η ανάγκη μάς «προστάζει» και να τις μοιραστούμε. Είναι σαν να έχουμε ανακαλύψει κάτι πολύτιμο, που η αξία του μεγαλώνει όσο το μοιραζόμαστε. Όταν λέω μια ιστορία σκοπός μου είναι να υπηρετήσω αυτή τη λύτρωση, να γίνω ο καλός αγωγός ώστε να φτάσει σε όποιον είναι ανοιχτός να την δεχτεί.
Η κύρια απασχόλησή σας είναι η αφήγηση. Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που
αντιμετωπίζει ένας επαγγελματίας αφηγητής στην Ελλάδα.
Όσα προβλήματα πιστεύω ότι αντιμετωπίζει κάθε τέχνη όταν γίνεται επάγγελμα. Πόσο
κοστολογείς, άραγε, μια τέτοια «δουλειά»; Είναι «δουλειά»; Η αφηγηματική τέχνη στην Ελλάδα
έχει ακόμη δρόμο για να αναγνωριστεί ως τέτοια. Αυτό μπορεί να σηκώνει εμπόδια στην
προσπάθεια ενός νέου αφηγητή, καθώς δεν υπάρχει μια πεπατημένη οδός, αλλά μπορεί και να
του δώσει την ελευθερία να χαράξει μόνος του τον δρόμο. Ο αφηγητής είναι πολύ μοναχικός στην πορεία του. Χρειάζεται δύναμη και πείσμα, εφευρετικότητα και ενθουσιασμό, κάποιες φορές υπερφυσικό, για να φτιάξει μόνος του τις συνθήκες.
Φέτος θα συμμετέχετε στην «Γιορτή Παραμυθιών» με μύθους από την παγκόσμια παράδοση
για τα ζώδια. Γιατί επιλέξατε να δουλέψετε με τους συγκεκριμένους μύθους; Πιστεύετε στα
ζώδια;
Οι πλανήτες επηρεάζουν την ζωή μας; Καθορίζουν το μέλλον και το πεπρωμένο μας;
Σε ποιον δεν αρέσει να κοιτάει τα αστέρια; Σε ποιον δεν αρέσουν οι ιστορίες τους; Δεν πιστεύω
στα ζώδια, όχι. Δεν πιστεύω ότι οι πλανήτες επηρεάζουν τη ζωή μας. Όμως οι αφηγήσεις, ναι.
Μας επηρεάζουν. Και αυτό είναι που πάντα με προσελκύει σε οποιαδήποτε είδους μαντεία: η
αφήγηση που τη συνοδεύει. Δείχνει το πώς βλέπουμε τον κόσμο και εμάς μέσα σε αυτόν. Αυτό
που μπορεί να επηρεάσει το μέλλον μας είναι η αφήγηση που έχουμε για το παρελθόν μας.
Την αφήγηση με τις ιστορίες των ζωδιακών αστερισμών την δούλευα για καιρό. Επέλεξα να
ασχοληθώ με μυθολογία παγκόσμια, από τους Ζουλού μέχρι τους Εσκιμώους. Αν κάτι
μοιραζόμαστε όλα τα πλάσματα που βρισκόμαστε στη γη, είναι η θέα του έναστρου ουρανού.
Αυτό που αλλάζει είναι η οπτική γωνία και το γήινο περιβάλλον. Οι Εσκιμώοι Ινουίτ, ας πούμε,
στον αστερισμό του Αιγόκερου βλέπουν μια φώκια και αφηγούνται μια ξεκαρδιστική ιστορία για
το πώς βρέθηκε στον ουρανό. Όσο συναρπαστικές είναι οι διαφορές, άλλο τόσο συγκινητικές
είναι οι ομοιότητες. Όλες οι μυθολογίες των λαών που μελέτησα, για το ζώδιο των Διδύμων,
αφηγούνται μια ιστορία για δυο αδέλφια που θυσιάστηκαν ηρωικά, είτε προστατεύοντας ο ένας
τον άλλον είτε τους οικείους τους. Όλοι οι λαοί μιλούν για την υπέρτατη πράξη Αγάπης και την
μόνη δίκαιη ανταπόδοσή της: μια θέση ανάμεσα στ’ αστέρια.
Πως θα χαρακτηρίζατε την εμπειρία σας από την Γιορτή Παραμυθιών. Τι σημαίνει για εσάς
αυτό το φεστιβάλ.
Το να βρίσκεσαι σε παρέες παραμυθάδων που πάντα έχουν ιστορίες να μοιραστούν, είναι πάντοτε μια εμπειρία ανεκτίμητη! Πόσο μάλλον όταν συνδυάζεται με τα υπέροχα τοπία της Τζιας και την χαλαρότητα του ελληνικού καλοκαιριού! Η πρώτη μου επαφή με τη Γιορτή Παραμυθιών ήταν πέρυσι, όπου πήρα μέρος στο επιτυχημένο forum νέων αφηγητών με συμμετοχές και από άλλες χώρες της Ευρώπης. Η ανταλλαγή εμπειριών από τον χώρο της αφήγησης, η διερεύνηση κοινών προβληματισμών και η προσπάθεια να δοθούν λύσεις από ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια αγάπη για τα παραμύθια και την αφήγηση μόνο κέρδος μπορεί να προσφέρει! Εύχομαι η Γιορτή Παραμυθιών να τα χιλιάσει και πάντα με χαρά να σμίγουμε και να ανιστορούμε!
